Πάμπλο Πικάσο, Μητέρα και παιδί στην παραλία. 1902. Ιδιωτική Συλλογή.

Ο Νίκος Καζαντζάκης ταξίδεψε στην Ιερουσαλήμ το 1926. Κι όμως, υπήρξε τόσο προφητικός…

«Η εβραίικη ψυχή θέλει να κυριέψει τη Γης, να υποτάξει όλα τα έθνη στο ρυθμό της, να συντρίψει το τωρινό, γιατί δεν τη χωράει και την πνίγει. Τούτο είναι το βαθύτερο γνώρισμά της. Οι Έλληνες αγαπούν ν’ αρμονίζουν τις αντίθετες δυνάμες, χαίρουνται και χωρούν ολάκεροι μέσα στην κάθε εφήμερη στιγμή. Έφεραν στον κόσμο την ισορρόπηση. Οι Οβραίοι μάχουνται ακατάπαυστα να διασπάσουν την ισορρόπηση και ν’ αναστατώσουν την καρδιά του ανθρώπου. Ποτέ η πραγματικότητα δεν τους χωράει• ζητούν πέρα από την κάθε εφήμερη στιγμή, το απόλυτο. […]

Γι’ αυτό η οβραίικη ράτσα, που αυτό ακριβώς, η διάσπαση της εκάστοτε αρμονίας, είναι η ουσία της, κυριαρχεί σήμερα. Γι’ αυτό οι ανώτατοι αρχηγοί στη σκέψη και στην πράξη είναι Οβραίοι. Γιατί όλη τούτη η άνθιση; Γιατί είστε ανήσυχοι, σκορπισμένοι σε όλο τον κόσμο, σε μιαν εποχή μεταβατική που γκρεμίζει…Πατρίδα σας είναι η Διασπορά. Του κάκου μάχεστε ν’ αποφύγετε τη μοίρα σας και ζητάτε ευτυχία κι ασφάλεια στην παράμερη τούτη επαρχία. […]

Είχαμε πια φτάσει στον παιδικό κήπο. Οβραιόπουλα ξανθά, καστανά, μαύρα έπαιζαν κάτω από τα δέντρα και ττίβιζαν σαν πουλιά. Χάδεψα τα σγουρά απαλότατα μαλλιά τους με απροσδόκητη συγκίνηση• ξαφνικά, τραγικό προαίστημα κυρίεψε την καρδιά μου».

Νίκος Καζαντζάκης, ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ, Ιταλία – Αίγυπτος – Σινά – Ιερουσαλήμ -Κύπρος – Μοριάς