Ο Λέων της Αμφίπολης
Εγώ είμαι ο Λέων, αλλά εσάς κοιτάζω και τρομάζω. Σκάβετε, περνάτε από κόσκινο τα χώματα. Ξεθάβετε. Καταγράφετε. Φωτογραφίζετε. Εικάζετε. Περί πολλών τυρβάζετε. Αλαλάζετε. Θριαμβολογείτε. Περιαυτολογείτε. Και πάει λέγοντας…
Μαρμαρωμένος εδώ, στην Αμφίπολη, αμφιβάλλω για τις προθέσεις σας. Αμφιταλαντεύομαι εδώ, στην Αμφίπολη, ανάμεσα στην ανάγκη μου να παραμείνω γαλήνια σιωπηλός και στον πειρασμό να γίνω ολόκληρος ένας και μόνο ήχος: ΒΡΥΧΗΘΜΟΣ.
Γιάννη Τσαρούχη, «Ο Θεόφιλος ντυμένος Μέγας Αλέξανδρος»
Ο Θεόφιλος κυκλοφορούσε ντυμένος Μεγαλέξανδρος, αλλά εσείς υπερβάλλετε. Τουλάχιστον εκείνος ήταν γνήσιος. Εσείς είστε τόσο επίπλαστα θεατρικοί…Παλιάτσοι σε μπουλούκι της κακιάς ώρας, στο σαρακοφαγωμένο σανίδι μιας αδρανοποιημένης χώρας. Που διψάει για αδρεναλίνη, μα τους Γόρδιους Δεσμούς δε λύνει.
Αμφίρροπες οι σκέψεις μου, εδώ, στην Αμφίπολη ως προς το τί μπορεί να αποβεί πιο ευεργετικό για μένα: να καλέσω σε βοήθεια τον Μεγαλέξανδρο, ή τον καταραμένο όφι; Να στείλω μήνυμα στο Στρυμόνα ότι ξημεροβραδιάζεστε μπροστά στο μέγα αίνιγμα, γι’ αυτό ας το πάρει επιτέλους το ποτάμι; Ή να μπερδέψω κι άλλο τις ενδείξεις με τις φιλενάδες μου τις Σφίγγες και να μείνετε με τη λαχτάρα;
Θρονιασμένος στο βάθρο μου από μαρμάρινο σπλάχνο της Θάσου, σας σπουδάζω προσεκτικά. Βοούν οι οθόνες σας, μα οι λέξεις σας σκορπίζονται καχεκτικές. Του ανέμου παρατράγουδα, χωρίς ρίζες στο σεβασμό, στη θαλπωρή.
Φώτη Κόντογλου, «Ο Μέγας Αλέξανδρος»
Ποιοι, αλήθεια, καμώνεστε ότι είστε; Εγώ, αν και δίχως γλώσσα και μιλιά, διαφεντεύω την αγέραστη μνήμη, φρουρώ το ακατανόητο της ανθρώπινης αποκοτιάς. Και δεν ξιπάζομαι. Ικέτης προσπέφτω στου χρόνου τις ατελεύτητες σπείρες και κάποτε κάποτε ριγώ. Μα είναι ένα ρίγος ανεπαίσθητο η οιμωγή μου. Μόνο όσοι πιστοί τον ψυχανεμίζονται και καρτερούν…
Θλίβομαι όταν σας βλέπω να συνωστίζεστε σαν τους κόρακες πάνω από το αναπαυμένο παρελθόν σας. Άρχοντες και πληβείοι, εργολάβοι και παρατρεχάμενοι, δουλευτάδες και αργόσχολοι, όλοι έχετε να δώσετε μια προσταγή. Ως και τους στρατιώτες σας στείλατε, καταμεσής του Αυγούστου, να διαφυλάξουν τάχα αλώβητη την παράταξη των υψηλών προσδοκιών σας. Από ανεπιθύμητους όπως υπαινίσσεστε εισβολείς, που όμως -αλίμονο- δεν είναι παρά οι υπερφίαλοι εαυτοί σας!
Μέντη Μποσταντζόγλου, «Ο Μεγαλέξανδρος με την αδερφή του τη Γοργόνα»
Υπομειδιώ, αν με καλοκοιτάξετε. Με διασκεδάζετε ώρες ώρες με τις κορώνες και τις παράτες σας, τόσο εκκωφαντικά ετερόκλητες. Καμία σχέση με του τζίτζικα τις λεπτεπίλεπτες άριες, που κάθε τέτοια εποχή με συντροφεύει ακούραστος. Εκείνον περιγράφετε ως αθεράπευτα θερμόπληκτο, εσείς νοσείτε. Και κυνηγάτε τη Γοργόνα στα σαράντα κύματα, για να κραυγάσετε θριαμβευτικά, πριν καν σας απευθύνει το ερώτημα, πως, «ναι, Καλοκυρά μας, ζει και βασιλεύει και τον κόσμο κυριεύει!». Ο δικός σας ο Μεγαλέξανδρος.
Ευτυχώς, έχω πάντα την επιλογή της εθελούσιας κάθαρσης, θωπευτικά αναβαπτιζόμενος στη μοναξιά μου. Και συντροφεύομαι από παιδικά βλέμματα αγνότατου δέους, σε πρόσωπα σκαμμένα από τον ιδρώτα του ανασκαφικού πυρετού. Γιατί μερικοί από το είδος σας, είστε -ευτυχώς- γεννημένοι ποιητές. Και λάθρα (επι)βιώσαντες στους λάκκους των λεόντων, ως τέτοιοι πορεύεστε εις τους αιώνες των αιώνων. Γενιά απροσδιορίστου ηλικίας, αλλά αενάως (υπο)φέρουσα τη φωτοδότρια ελπίδα…
Εγώ είμαι ο Λέων, αλλά εσάς κοιτάζω και τρομάζω. Σκάβετε, περνάτε από κόσκινο τα χώματα. Ξεθάβετε. Καταγράφετε. Φωτογραφίζετε. Εικάζετε. Περί πολλών τυρβάζετε. Αλαλάζετε. Θριαμβολογείτε. Περιαυτολογείτε. Όλο ψάχνετε, Αμφίβολο αν θα βρείτε. Και πάει λέγοντας…Εδώ, στην Αμφίπολη.
Πηγές:
– «Το Λιοντάρι της Αμφίπολης αγναντεύει την αρχική του θέση στον Τύμβο Καστά» στο www.archaiologia.gr
– «Περιστέρη: Μπροστά σε ένα τάφο καταπληκτικό στην Αρχαία Αμφίπολη», ΤΟ ΒΗΜΑ
– «Αρχαιολογικές Ξεναγήσεις: Η Αρχαία Αμφίπολις», από το αρχείο της ΕΡΤ.
– «Ο Θεόφιλος ως Μεγαλέξανδρος από τον Τσαρούχη», στο Μουσείο Teriade
– «Ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος;», στον ιστότοπο http://www.komvos.edu.gr
– «Θέατρο Σκιών Σπαθάρη, Εεε, Κολλητήρια! Παίζουμε;», Παιδαγωγική επιμέλεια – Δραστηριότητες: Εύη Τσιτιρίδου, Ακρίτας, Αθήνα 2006 (περιέχει CDμε τις αυθεντικές παραστάσεις του Ευγένιου Σπαθάρη, φιγούρες και οδηγίες για να παίξεις Καραγκιόζη)