Πόσα μπορούν να ξεκινήσουν από ένα πορτοκάλι…Διαθεματικά, ευρηματικά, δημιουργικά…
Πρώτα το εξετάζουμε με όλες τις αισθήσεις μας. Το παρατηρούμε με τα μάτια, που «ερωτεύονται» το ζωηρό πορτοκαλί του χρώμα. Όχι, δεν έχει σχήμα κύκλου. Είναι στερεό σώμα, τρισδιάστατο. Είναι σφαίρα. Σαν την μπάλα μας, σαν τη γη μας, σαν τη φουντίτσα στο σκουφί μας. Το μυρίζουμε και μας «ξυπνά» η όξινη οσμή του. Χαϊδεύουμε το λείο αλλά σκληρό του περίβλημα, που το λένε και φλούδα. “Ακούμε” τι έχει να μας πει. Από πού κρατάει η σκούφια του και ποια είναι τα πρωτοξάδερφά του (λεμόνι, νεράντζι, μανταρίνι). Το μεγάλο ταξίδι που έκανε μέχρι να μας έρθει στην Ελλάδα από τη μακρινή Κίνα. Ας πούμε κι ένα αίνιγμα από το ωραίο βιβλίο της Ευγενίας Φακίνου “Φρούτα, λαχανικά, λουλούδια, αγριολούλουδα και βότανα”, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.
Το κρατάμε στο ένα χέρι και με το άλλο κρατάμε ένα ψεύτικο, πλαστικό πορτοκάλι, από το “μαγαζάκι” μας. Ποιο είναι πιο βαρύ; Μα το αληθινό φυσικά. Άραγε γιατί; Μα επειδή είναι γεμάτο ζουμί. Και σφύζει από υγεία και ζωή. Το μυστικό του λέγεται C. Βιταμίνη C. Που πολεμά σκληρά τη γρίπη κι από την υγιεινή διατροφή ποτέ δεν λείπει. Και να που ήρθε η νόστιμη στιγμή να το γευτούμε όλοι μαζί. Πρώτα το πλένουμε καλά. Μετά το ξεφλουδίζουμε προσεκτικά. Δεν σκύβουμε πολύ κοντά του, το αιθέριο έλαιό του μπορεί τα μάτια μας να τσούξει μια σταλιά. Το χρησιμοποιούν και για να φτιάξουν υπέροχα αρώματα και καλλυντικά, που κάνουν την επιδερμίδα των κυριών να λάμπει από υγεία κι ομορφιά. Συγκρίνουμε το μέγεθός του με αυτό των πρωτοξάδερφών του: του μανταρινιού, του λεμονιού, του νεραντζιού.
Τι κρύβεται μέσα στην καρδιά του; Όχι, δεν τρέχουν τα ζουμιά του. Είναι σφιχτά αγκαλιασμένα, σε τρυφερές φετούλες μοιρασμένα. Μετράμε 10. Τις βάζουμε στο πιάτο πλάι πλάι, κυκλικά. Μα είμαστε στην τάξη μας 26 -ζωή να ’χουμε- παιδιά (μαζί με την κυρία μας). Αν όλα έχουν από 10 φέτες, πόσα πορτοκάλια πρέπει να καθαρίσουμε για να φάμε όλοι από μια; Τρία οπωσδήποτε. Θα περισσέψουν και μερικά…Το πορτοκάλι το τρώμε βέβαια ωμό, το πίνουμε ως χυμό, το τρώμε και ως γαρνιτούρα στα γλυκά. Οι μαμάδες κι οι γιαγιάδες μας το φτιάχνουν και γλυκό του κουταλιού. Αλλά το βρίσκουμε και σε γεμιστά σοκολατάκια του κουτιού.
Θρέψαμε το σώμα μας με το πορτοκάλι, ένα χειμωνιάτικο καρπό. Ήρθε η μαγική στιγμή να θρέψουμε και το μυαλό και την ψυχή μας με την “Πορτοκαλένια”, ένα υπέροχο ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη.
“Η Πορτοκαλένια
Tόσο πολύ τη μέθυσε ο χυμός του ήλιου
Που έγειρε το κεφάλι της και δέχτηκε να γίνει
Σιγά-σιγά: η μικρή Πορτοκαλένια!
Έτσι καθώς γλαυκόλαμψαν οι εφτά ουρανοί
Έτσι καθώς αγγίξαν μια φωτιά τα κρύσταλλα
Έτσι καθώς αστράψανε χελιδονοουρές
Σάστισαν πάνω οι άγγελοι και κάτω οι κοπελιές
Σάστισαν πάνω οι πελαργοί και κάτω τα παγόνια
Kι όλα μαζί συνάχτηκαν κι όλα μαζί την είδαν
Kι όλα μαζί τη φώναξαν: Πορτοκαλένια!
Mεθάει το κλήμα κι ο σκορπιός μεθάει ο κόσμος όλος
Όμως της μέρας η κεντιά τον πόνο δεν αφήνει
Tη λέει ο νάνος ερωδιός μέσα στα σκουληκάκια
Tη λέει ο χτύπος του νερού μέσ’ στις χρυσοστιγμές
Tη λέει κι η δρόσο στου καλού βοριά το απανωχείλι:
Σήκω μικρή μικρή μικρή Πορτοκαλένια!
Όπως σε ξέρει το φιλί κανένας δεν σε ξέρει
Mήτε σε ξέρει ο γελαστός Θεός
Που με το χέρι του ανοιχτό στη φλογερή αντηλιά
Γυμνή σε δείχνει στους τριανταδυό του ανέμους!
Οδυσσέας Ελύτης, “Ήλιος ο Πρώτος”, Ίκαρος 1963
Φτιάξαμε την Πορτοκαλένια από χαρτόνια, χαρτί γκοφρέ, σελοφάν, χρυσόχαρτο, κορδέλα, φλούδες πορτοκαλιού, φύλλα πορτοκαλιάς. Θαυμάσαμε πίνακες ζωγραφικής μεγάλων ζωγράφων, όπως ο Βίνσεντ Βαν Γκογκ και ο Πωλ Σεζάν, ο John William Waterhouse με θέμα τα πορτοκάλια.
Натюрморт_ Корзинка и Шесть Апельсинов Арль, март 1888 года, Ван Гог(1853-1890)
Και φανταστήκαμε στιγμιότυπα από τη ζωή της Πορτοκαλένιας, δουλεύοντας σε ζευγαράκια, ο καθένας και η καθεμιά μας με το δικό του ξεχωριστό τρόπο…
‘Ηταν μια μέρα ξεχωριστή. Με άρωμα ζωής και τέχνης που απολαύσαμε μαζί.