Αγαπημένα μου παιδιά, πρώτ’ απ’ όλα να σας συστηθώ: είμαι η ΒαγγΕλίτσα Λαδάκη. Πριν λίγες μέρες ξεκίνησα το καθιερωμένο ετήσιο ταξίδι μου. Αφετηρία μου υπήρξε ένα δέντρο και προορισμός μου…ένα πιάτο με χωριάτικη σαλάτα! Μόλις ωρίμασα, αποχαιρέτησα με σεβασμό τη μητέρα μου, μια κοτσονάτη ελιά και τον πατέρα μου, ένα εύφορο χωράφι στη νότια Κρήτη και να ’μαι στο σχολείο σας, για να σας αφηγηθώ την ιστορία μου.
Ρίζες στα βάθη του χρόνου
Η γιαγιάκα μου, η αγριελιά, φύτρωνε εδώ και πολλές χιλιάδες χρόνια στο χώρο της Μεσογείου. Η Ελλάδα υπήρξε από τις πρώτες πατρίδες της, υποστηρίζουν οι αρχαιολόγοι, αφού έχουν βρει απολιθωμένα φύλλα ελιάς ηλικίας 50-60.000 ετών σε πολλές περιοχές της. Η ανάπτυξη της ελαιοκαλλιέργειας συνδέθηκε με την εμφάνιση και ακμή μεγάλων πολιτισμών, όπως του Μινωικού στην Κρήτη και του Χρυσού Αιώνα στην Αθήνα. Στη Γραμμική γραφή Α και Β υπήρχαν ξεχωριστά σύμβολα για το δέντρο της ελιάς, τον καρπό της ελιάς και το χυμό της, το λάδι! Γνωρίζετε ότι στο μινωικό ανάκτορο της Ζάκρου βρέθηκε ένα κύπελλο με ελιές που είχαν προσφερθεί στους θεούς, οι οποίες διατηρήθηκαν άθικτες μέσα στο νερό για αιώνες; Το λαδάκι μου, επίσης, χρησιμοποιούνταν και για φωτισμό, γεμίζοντας λύχνους, φαναράκια και καντήλια.
Από το μύθο στην πραγματικότητα
Στην αγαπημένη μου Μεσόγειο σημειώνεται το 97% της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου. Μερικοί υποστηρίζουν ότι τα πολύ παλιά χρόνια ευδοκιμούσα στην Αφρική κι άλλοι ότι ιδιαίτερη πατρίδα μου είναι τα παράλια της Μικράς Ασίας. Σύμφωνα με τη μυθολογία, η θεά Αθηνά χτύπησε το δόρυ της στην Αττική γη και ως εκ θαύματος…ξεφύτρωσα εγώ! Ο λαός ενθουσιάστηκε κι η σημερινή πρωτεύουσα της Ελλάδας βαφτίστηκε Αθήνα εξαιτίας μου. Από εκεί και πέρα το μέλλον μου υπήρξε λαμπρό. Όχι μόνο στεφάνωναν με τα κλαδιά μου τους Ολυμπιονίκες και τους ήρωες των μαχών, όχι μόνο έγινα παγκόσμιο σύμβολο της ειρήνης και της ευημερίας, αλλά -το σπουδαιότερο- το λαδάκι μου, με ανέδειξε ως τη βάση της Μεσογειακής διατροφής, που χαρίζει υγεία και μακροημέρευση σε όσους την ακολουθούν.
Λίγο λάδι την ημέρα,
το γιατρό τον κάνει πέρα!
«Μου βγήκε το λάδι», λέτε καμιά φορά στους φίλους σας, όταν έχετε κάνει μια δύσκολη εργασία στο σχολείο. Τι να πω κι εγώ η Ελίτσα Λαδάκη, που κυριολεκτικά μου… βγαίνει το λάδι, για να εμπλουτίσω με τα πάνω από 70 θρεπτικά συστατικά μου τα καθημερινά σας γεύματα; Οι γιατροί, οι διαιτολόγοι, αλλά και οι διαφημιστές σκοτώνονται να επαινέσουν το λάδι μου για το ευχάριστο άρωμα, τη μοναδική γεύση του και την ανθεκτικότητά του στις επιδράσεις του περιβάλλοντος. Αφήστε που κανένα άλλο φυτικό λάδι δεν είναι τόσο ευκολοχώνευτο όσο το ελαιόλαδο και δεν επιδρά τόσο ευεργετικά στη λειτουργία της καρδιάς, στην καταπολέμηση της οστεοπόρωσης και της υπέρτασης και στη ρύθμιση της χοληστερίνης στο ανθρώπινο σώμα. Μία ακόμη θεραπευτική του ιδιότητα είναι ότι βοηθάει στην επούλωση των πληγών και στην ανάπτυξη των κυττάρων. Η παροιμία «να σε κάψω Γιάννη, να σ’ αλείψω λάδι» δεν βγήκε καθόλου τυχαία!
Στο λιομάζωμα
Έχετε μαζέψει ποτέ ελιές; Σας πληροφορώ ότι είναι μια εργασία ιδιαίτερα κουραστική, που συχνά γίνεται κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες. Στις μέρες μας οι αγρότες χρησιμοποιούν σύγχρονα μηχανήματα για να «ραβδίσουν» όπως λένε, τις ελιές και να κάνουν τον καρπό τους να πέσει στη γη, χωρίς να ζουληχτεί και να ταλαιπωρηθεί. Εννοείται ότι πριν ξεκινήσουν το ράβδισμα, έχουν στρώσει το χωράφι με τα ειδικά δίχτυα κι έχουν προμηθευτεί υφασμάτινα σακιά ή τελάρα, για να τον αποθηκεύσουν. Μετά τον μεταφέρουν στο ελαιοτριβείο. Εκεί πλένεται, καθαρίζεται από τα φύλλα και κατόπιν αλέθεται, οι ειδικοί υποβάλλουν τον πολτό σε ειδική επεξεργασία και έτσι το λάδι διαχωρίζεται από το νερό και τα υπόλοιπα φυτικά του υγρά. Τέλος συσκευάζεται, διατίθεται στην αγορά και… καλή σας όρεξη!
Η ελιά ζωγραφίζει! Τα φύλλα της ελιάς μας θυμίζουν το γράμμα Ι. Ο καρπός της ελιάς μοιάζει με το γράμμα Ο. Δεν μπορούν να γράψουν. Μπορούν, όμως, να κάνουν τέχνη; Κι όμως! Να, εδώ ασχολήθηκαν με την προσωπογραφία! Πότε φρύδια και μουστάκια, πότε γένι και μαλλάκια, πότε μάτια σαν ελιές, να το πρόσωπό μου, δες!
Γίνετε κι εσείς δωροθέτες και νονοί πόλεων! Εντάξει, όλοι γνωρίζουν με ποιο τρόπο πήρε η Αθήνα το όνομά της. Αυτό το ξέρουν και τα μωρά. Αποκλείεται όμως να γνωρίζουν ποιο πολύτιμο δώρο θα προσφέρατε εσείς σε μία πόλη, για να πάρει μετά τιμητικά το όνομά σας. Σκεφτείτε το λίγο και μας λέτε…
